Terapia gestalt
Podejście Gestalt to przede wszystkim pogłębiony kontakt z człowiekiem. To spotkanie oparte na jego przyjęciu i akceptacji. To doświadczenie BYCIA z człowiekiem i towarzyszenia w tym, co chce dla siebie zmienić, jak chce siebie poznać lub zaakceptować to, jak jest.
W ostatnich latach popularność terapii Gestalt nabiera tempa, zapewne zawdzięcza to swojej skuteczności i całościowemu podejściu. Terapia Gestalt należy do nurtu humanistycznego. Czerpie między innymi z filozofii egzystencjalnej, fenomenologii, psychologii postaci i filozofii wschodu.
Pochylając się na syntezie tego ujęcia, pomocne będzie wyodrębnienie kilku kluczowych kwestii:
Relacja terapeutyczna
Terapia Gestalt opiera się na relacji pomiędzy klientem a terapeutą. Jej podstawą jest odkrywanie siebie autentycznym w relacji i dialogu. W kontakcie z drugim człowiekiem jesteśmy w stanie doświadczyć siebie pełniej niż w pojedynkę. Gestalt zachęca do przyjrzenia się temu, jak istniejesz w relacjach, a kontakt z terapeutą jest doświadczeniem tego w „tu i teraz”.
„Tu i Teraz”
Terapia Gestalt skupia się na tym, co klient przeżywa w chwili obecnej. To ,co rozgrywa się w „tu i teraz” (teraźniejszość) pochodzi niejednokrotnie z „tam i wtedy” (przeszłość). Terapeuta pracuje z klientem nad poszerzeniem jego świadomości, jak przeżywa swoje życiowe doświadczenia. Wynika to z założenia, że to, co się wydarzyło kiedyś, daje o sobie znać teraz. Jednocześnie istotną kwestią pozostaje sprawczość, którą mamy tylko w chwili obecnej.
Holizm
Terapia Gestalt postrzega człowieka jako nierozerwalną całość: ciało, umysł, emocje i duchowość oraz to jak człowiek funkcjonuje w środowisku. Terapia Gestalt będzie wspierać klienta w integrowaniu tych wszystkich sfer. Jednocześnie zachęcać do ciekawienia się jak jedna sfera przejawia się w drugiej i jaki ma na nią wpływ np. gdy pozostają wobec siebie w konflikcie.
Paradoksalna teoria zmiany
Zmiana następuje wtedy, gdy człowiek staje się tym, czym jest, a nie wtedy gdy próbuje stać się tym, czym nie jest.
Paradoksalna teoria zmiany w Gestalt zakłada, że prawdziwa zmiana jest możliwa jedynie wówczas, kiedy zaakceptujemy to, z czym obecnie się mierzymy, swoją postawę i uczucia. Przyjęcie siebie z tym, jak jest w danej chwili, daje przestrzeń do prawdziwej zmiany w zgodzie ze sobą, bez ocen i presji, w pełni wolności.
Doświadczenie
Do akceptacji i zmiany możemy dojść jedynie poprzez doświadczenie. Terapeuta kieruje swoją uważność i ciekawość na to, jak klient doświadcza, jakich zmysłów, słów, gestów do tego używa. Jednocześnie, gdy rozmowa o zagadnieniu w pewnym momencie staje się niewystarczająca, może to być dobry moment do eksperymentowania i doświadczania. Doświadczenie jest jedyną drogą do tego, by zaznać faktycznej zmiany.
Fenomenologia
Terapeuta zachęca klienta do tego, aby opisywać zjawiska i to, co dzieje się w świecie wewnętrznym i zewnętrznym klienta bez nadawania temu oceny. Świadome obserwowanie własnych myśli i ciała zachęca do pojawienia się aktywnej ciekawości. Aktywna ciekawości wspiera poznawanie świata i odkrywanie tego, jakimi kierujemy się intencjami i jakie znaczenie nadajemy własnym myślom, emocjom i zachowaniom.
Dla kogo jest terapia Gestalt?
Dla osób, które chcą pełniej poznać siebie, swoje potrzeby, granice, które czują się zagubione, przeżywają kryzys, zmagają się z poczuciem pustki i braku sensu. W terapii Gestalt odnajdą się osoby doświadczające nadmiernego stresu, lęku, smutku, złości, a także takie, które mają problem z tym, żeby w ogóle odczuwać. Ci, którzy zmagają się z powtarzającymi problemami, będą mogły zatrzymać się i przyjrzeć, na czym polega ich utknięcie. Terapia Gestalt wspiera osoby, które mają trudność w budowaniu i utrzymywaniu satysfakcjonujących relacji, w tym, by mogły doświadczyć tego, jak wchodzą w kontakt i sprawdzić inne możliwości. Osoby, które doświadczają problemów psychosomatycznych i chcą pogłębić swoją relację z ciałem.
Dla kogo może nie być pomocna terapia Gestalt?
Terapia Gestalt może nie być pomocna dla osób, które oczekują szybkiego efektu w redukcji objawów (np. gdy ktoś chce przestać odczuwać nieprzyjemne emocje i nie potrzebuje ich rozumieć). Objawy są sposobem kreatywnego przystosowania się do sytuacji, często jedynym możliwym sposobem na przetrwanie. Terapeuta wraz z klientem pracują nad mechanizmami samoregulacji klienta, tak aby była dla niego dostępna szersza paleta sposobów reagowania.
Dla osób, które oczekują bardzo jasnego nadania im kierunku i chcą, by terapeuta stał się ekspertem w ich własnym życiu. Terapeuta towarzyszy w procesie, w którym to klient jest ekspertem w sprawie własnego życia i wspiera go w odkrywaniu siebie i dokonywaniu wyborów w zgodzie ze sobą.
Ile trwa terapia Gestalt?
Czas trwania terapii zależeć będzie od celów terapii. Może ona trwać kilka miesięcy do kilku lat. Zakończenie terapii jest ustalane w kontakcie klienta z terapeutą. Jest kwestią bardzo indywidualną.